Hoe digitaal de papieren krant vormgeeft

De krantenwereld is de afgelopen jaren flink veranderd. De manier waarop we nieuws consumeren, verschuift steeds meer naar online platforms en dat dwingt traditionele kranten om zich aan te passen. Een goed voorbeeld hiervan is de recente beslissing van NRC Handelsblad om hun dagelijkse economiekatern (bijlage) te schrappen en het economisch nieuws voortaan in het algemene nieuwskatern onder te brengen. Dit is een voorbeeld van hoe de markt druk uitoefent op printmedia om hun structuur en inhoud te herzien.

Wel economisch nieuws, maar geen katern

Op 6 september 2024 verscheen het laatste aparte economiekatern van NRC. In plaats daarvan is het economische nieuws nu te vinden in de algemene nieuwspagina’s van de krant. Dit betekent echter niet dat NRC bezuinigt, zo benadrukt de redactie. Ze stellen juist dat het samenvoegen van de secties meer flexibiliteit geeft. Volgens NRC kunnen ze op deze manier sneller inspelen op ontwikkelingen en wordt de relatie tussen economische en andere maatschappelijke thema’s beter zichtbaar.

De keuze van NRC past in een bredere trend waarbij nieuwsorganisaties op zoek zijn naar manieren om relevant te blijven in een digitale wereld. Door economie te verweven met het algemene nieuws, kan NRC context bieden die beter aansluit bij hoe lezers nieuws willen ervaren: als een geheel, in plaats van losse brokjes informatie per thema.

De verschuiving van aparte katernen naar geïntegreerde content is niet uniek voor NRC. Veel kranten worstelen met teruglopende printabonnees en dalende advertentie-inkomsten. Ondertussen neemt het digitale publiek toe, en dat stelt andere eisen aan nieuwsconsumptie. Lezers willen snel toegang tot nieuws op hun smartphones, zonder dat ze hoeven te bladeren door meerdere katernen of pagina’s.

Het verdwijnen van het economiekatern bij NRC is dus onderdeel van een bredere trend waarbij kranten hun format herzien om beter aan te sluiten bij de behoeften van moderne lezers. Deze veranderingen worden deels gedreven door economische noodzaak, maar ook door de behoefte om nieuws in een bredere context te plaatsen. Het is niet langer voldoende om onderwerpen als economie, politiek en technologie strikt gescheiden te houden; deze thema's overlappen elkaar steeds vaker.

Andere voorbeelden uit de krantenwereld

Niet alleen NRC gaat door dit soort veranderingen. Ook andere grote kranten hebben hun structuur aangepast om efficiënter en aantrekkelijker te worden voor het publiek.

• In 2018 stapte The Guardian over op een kleiner tabloid-formaat. Dit was deels een kostenbesparing, maar het maakte de krant ook handzamer voor lezers, met name voor forenzen. Bovendien focuste de krant zich meer op analyses en diepgang, in plaats van op snelle, oppervlakkige nieuwsverslagen.

• The New York Times heeft de afgelopen jaren ook diverse secties samengevoegd en herzien. Ze legden de nadruk op brede thema’s zoals internationale politiek en grote maatschappelijke veranderingen, om zowel print- als digitale lezers beter te bedienen.

• De Volkskrant, een andere grote Nederlandse krant, heeft zijn secties ook gereorganiseerd en kiest steeds meer voor cross-beat verslaggeving. Zo krijgen economische verhalen bijvoorbeeld meer context door ze te bespreken in de context van sociale of politieke ontwikkelingen.

Economische factoren achter de veranderingen

De veranderingen bij printkranten worden niet alleen ingegeven door de manier waarop lezers hun nieuws willen consumeren, maar ook door economische realiteiten. Het produceren van aparte katernen kost geld, en de inkomsten uit advertenties voor de printversies van kranten zijn drastisch afgenomen door de opkomst van digitale advertentieplatforms zoals Google en Facebook.

Hoewel NRC benadrukt dat hun keuze om het economiekatern te schrappen geen directe kostenbesparing is, past het wel in een breder plaatje van kostenoptimalisatie. Door verschillende thema's samen te voegen in één katern, kunnen ze de complexiteit en de kosten van productie verminderen zonder in te leveren op de kwaliteit van de journalistiek.

De rol van digitale media

Een van de belangrijkste oorzaken van de veranderingen is de groeiende invloed van digitale media. Veel kranten hebben al jaren een digitale strategie ontwikkeld om in te spelen op de vraag naar 24/7 nieuwsvoorziening. Artikelen worden steeds korter en multimedia zoals video’s en podcasts worden steeds belangrijker voor het publiek.

NRC heeft ook flink geïnvesteerd in zijn digitale aanbod. De krant biedt nu real-time updates, diepgaande analyses en multimedia, wat ze aantrekkelijk maakt voor een jonger, digitaal georiënteerd publiek. In dit licht gezien wordt de printversie meer een aanvulling op het digitale aanbod, met focus op diepgaande, goed samengestelde content.

Toekomst van de papieren krant

De papieren krant zal naar verwachting blijven bestaan, maar in een sterk aangepaste vorm. De meeste printlezers zijn ouder, en hoewel zij waarde hechten aan het fysieke product, neemt deze groep af. Jongere generaties kiezen vooral voor digitale nieuwsconsumptie.

Om te overleven, zullen kranten zoals NRC blijven inzetten op kwalitatief hoogstaande content die diepgang biedt. Door secties te integreren en flexibel om te gaan met thema’s, kan de papieren krant toch een toegevoegde waarde blijven bieden ten opzichte van de vluchtige, snelle nieuwsconsumptie online.

Veranderingen zoals het verdwijnen van het economiekatern bij NRC laten zien dat kranten bereid zijn om zich aan te passen. Ze zoeken naar manieren om relevant te blijven in een steeds digitalere wereld, zonder hun kernwaarden van kwaliteit en diepgang uit het oog te verliezen. Het is een zoektocht naar de balans tussen traditie en innovatie.