Nieuws uit Gaza zonder internationale journalisten. Hoe en waarom?
Internationale media hebben al maanden geen toegang tot de Gazastrook. Sinds het begin van het conflict weigert Israël journalisten toe te laten.
© Foto Levi Meir Clancy
In juli 2024 publiceerden ruim 70 internationale mediaorganisaties een open brief met de dringende oproep om Gaza toegankelijk te maken voor buitenlandse verslaggevers. Sinds het begin van de oorlog op 7 oktober 2023 – het gevolg van de gewelddadige aanval van Hamas op zuidelijk Israël – weigert Israël journalisten nog altijd toegang tot het Palestijnse gebied. De Israëlische Hoge Raad wees eerder al een beroep van deze mediaorganisaties af, waarmee het verbod op toegang juridisch werd bevestigd.
Dat klinkt misschien logisch, maar het is een uitzonderlijke situatie. In eerdere conflicten, zoals in Oekraïne of Irak, was er altijd ruimte voor buitenlandse verslaggeving. Nu ontbreekt die volledig.
Wat doet Nederland?
Ook vanuit Nederland klinkt kritiek op de blokkade van internationale media in Gaza. In juni 2025 riepen 45 Nederlandse redacties, samen met de NVJ en Free Press Unlimited, demissionair minister Caspar Veldkamp op tot actie. In een brandbrief vroegen zij hem zich diplomatiek hard te maken voor vrije toegang voor journalisten en bescherming van hun Palestijnse collega’s. Daarbij verwezen zij expliciet naar de Minnesota-protocollen voor onafhankelijk onderzoek naar aanvallen op journalisten.
De Nederlandse overheid steunt persvrijheid structureel, ook internationaal. Zo draagt Nederland binnen de EU en VN actief bij aan resoluties voor de bescherming van journalisten in conflictgebieden. In eerdere situaties, zoals in Syrië en Oekraïne, werkte Nederland mee aan de bescherming van verslaggevers. Ook nationaal zijn initiatieven opgezet, zoals PersVeilig, om journalisten weerbaarder te maken tegen bedreiging en intimidatie. Die lijn zet zich nu diplomatiek voort richting Gaza.
Hoe rapporteren kranten toch nog vanuit Gaza?
Terwijl buitenlandse journalisten worden geweerd, blijven lokale Palestijnse journalisten het nieuws brengen – vaak met gevaar voor eigen leven. Sinds oktober 2023 zijn meer dan honderd journalisten in Gaza omgekomen, vrijwel allemaal door Israëlisch vuur, zo blijkt uit gegevens van de Freedom of the Press Foundation. Zij opereren zonder bescherming, vaak zonder voedsel of elektriciteit, en zonder communicatievoorzieningen. Ze zijn letterlijk de laatste getuigen van een oorlog die grotendeels aan het zicht onttrokken blijft.
Hun bijdrage is onmisbaar, maar ook kwetsbaar. Nederlandse kwaliteitskranten als NRC, Trouw en de Volkskrant zijn zich daarvan bewust. Ze werken samen met lokale verslaggevers en laten bijdragen verifiëren door meerdere bronnen of onafhankelijke experts. Toch blijft het, zonder journalisten ter plaatse, lastig om de betrouwbaarheid volledig te waarborgen en desinformatie uit te sluiten.
Om het gebrek aan directe toegang te compenseren, zetten redacties in op hybride werkwijzen. Lokale correspondenten worden ondersteund met technologie, beschermingsmiddelen en training – vaak via samenwerking met organisaties als Free Press Unlimited. Kranten gebruiken verificatietechnieken zoals het trianguleren van bronnen, het analyseren van satellietbeelden en het raadplegen van hulporganisaties ter plaatse.
Bovendien zijn kranten transparant richting hun lezers. In reportages wordt aangegeven wanneer informatie van lokale journalisten afkomstig is en wat de beperkingen daarvan zijn. Dankzij die openheid beseffen lezers hoe complex en beperkt het nieuws uit Gaza soms is.
Persvrijheid is dus geen vanzelfsprekendheid
Wilt u bijdragen aan het beschermen van onafhankelijke journalistiek in conflictgebieden? Overweeg dan een donatie aan organisaties zoals Free Press Unlimited, Reporters Without Borders of het Committee to Protect Journalists. Zij zorgen voor training, beschermingsmiddelen en juridische ondersteuning voor journalisten die onder gevaarlijke omstandigheden hun werk doen.
Ook kunt u het verschil maken door bewust nieuws te volgen van betrouwbare media, een abonnement te nemen op kwaliteitskranten en verslaggeving uit moeilijke gebieden actief te delen. Zo helpt u het werk van internationale en lokale journalisten zichtbaar te houden en draagt u bij aan een goed geïnformeerde samenleving.
| Abonnement | Periode | Prijs | Korting | |
|---|---|---|---|---|
| Compleet | 1 jaar | €12,00 p/w | 30% | Bestel |
| Compleet | 3 jaar | €11,42 p/w | 33% | Bestel |
| Weekend+ | 1 jaar | €4,00 p/w | 52% | Bestel |
| Weekend+ | 3 jaar | €3,50 p/w | 58% | Bestel |
| Digitaal+ | 1 jaar | €3,50 p/w | 48% | Bestel |
| Digitaal+ | 3 jaar | €3,00 p/w | 55% | Bestel |
| Abonnement | Periode | Prijs | Korting | |
|---|---|---|---|---|
| Zaterdag + Digitaal proefabonnement | 6 weken | €8,00 | 87% | Bestel |
| Zaterdag + Digitaal + toegang tot 300.000+ luisterboeken en e-books |
6 maanden | €4,50 p/w | 47% | Bestel |
| Abonnement | Periode | Prijs | Korting | |
|---|---|---|---|---|
| Digitaal proefabonnement | 8 weken | €8,00 | 87% | Bestel |
| Digitaal met toegang tot 300.000 luisterboeken |
1 jaar | €4,55 p/w | 32% | Bestel |
| Digitaal met toegang tot 300.000 luisterboeken |
2 jaar | €4,25 p/w | 35% | Bestel |
| Digitaal met toegang tot 300.000 luisterboeken |
3 jaar | €3,95 p/w | 41% | Bestel |
Bronnen
BBC – Gaza journalist deaths: What do we know?
Villamedia – Internationale media slaan alarm over lot journalisten in Gaza
CPJ – Media organizations urge Israel to open access to Gaza
Freedom of the Press Foundation – Press rights groups demand protections
Times of Israel – Court rejects foreign media appeal
Free Press Unlimited – NVJ en FPU staan achter journalisten in Gaza
Anews – Dutch journalists call for protection
Government.nl – Safeguarding press freedom
ECPMF – Global media freedom organisations call for access to Gaza
New York Post – News outlets concerned for journalists in Gaza
OHCHR – Minnesota Protocol on investigations
