Betalen voor online nieuws. Langzaam. Maar zeker?

Uit een grote enquête in 2019 blijkt dat het aantal mensen dat bereid is om te betalen voor online nieuws langzaam toeneemt. Digitale abonnementen vormen het belangrijkste alternatief voor de digitale advertenties - waarvan de bestedingen meer en meer naar partijen als Youtube en Instagram gaan.

Er zijn succesverhalen. Maar is het voldoende?

Het relatieve succes van publicaties zoals de New York Times, de FT en het Franse Mediapart toont gelukkig aan dat het kan: succesvol blijven draaien wanneer het aantal abonnees op de papieren krant afneemt. En met de introductie van nieuwe abonnementsvormen, zoals het "lidmaatschap" van The Guardian, kan zelfs een bredere groep worden bereikt dan de traditionele "papieren krant lezer".

Toch blijft het moeilijk. En is de toekomst veel kranten onzeker. Sommigen in de nieuwsbranche vrezen dat we misschien al de grens hebben bereikt van wat mogelijk is op het gebied van digitale abonnementen op nieuws - zélfs met het beperkt aantal abonnees waarover we nu praten. Anderen zijn bang voor ‘abonnementsmoeheid’ nu steeds meer diensten de vorm van een abonnement krijgen. Als een krantenabonnementen gevoelsmatig moet 'concurreren' met abonnementen op Netflix en Spotify wordt het leven voor kranten niet eenvoudiger.

Toenemende informatieongelijkheid

Een digitaal abonnement is alleen aantrekkelijk als je dezelfde informatie ook niet automatisch kunt verkrijgen. Kranten die in toenemende mate afhankelijk zijn van digitale abonnementen, trekken dus betaalmuren op rondom (grote delen van) hun website. Logisch en verdedigbaar. Maar zo ontstaat ook een scherpe kloof tussen degenen die willen en kunnen betalen voor online nieuws en degenen die dat niet willen of kunnen.

Hoe dit precies uit gaat pakken in de toekomst (en in hoeverre dit verschilt van de tijd waarin er alleen papieren kranten waren) is nog moeilijk te zeggen. Maar een trend waarbij het internet steeds voller stroomt met (gratis) complottheorieën en populistische denkbeelden en tegelijkertijd serieuze journalistiek en onderzoeken steeds vaker achter een betaalmuur verdwijnt, is iets om bij stil te staan.

Abonnementen in plaats van eenmalige betalingen

Het goede nieuws is dat de digitale inkomsten vooral bestaande uit doorlopende betalingen; abonnementen tegen wederopzegging. Ondanks de komst van partijen als Blendle lijkt het aandeel eenmalige betalingen (per artikel) niet te groeien. Daarbij moet worden opgemerkt dat het digitale abonnement wel in veel gevallen nog een onderdeel is van een groter abonnement, zoals in combinatie met de papieren krant. De vraag is dan natuurlijk in hoeveel gevallen het digitale abonnement op een gegeven moment wordt opgezegd samen met de papieren krant.

Er werd 15 jaar geleden getwijfeld aan de toekomst van veel kranten. En dat wordt het nog steeds.

Grafiek - Hoeveel mensen hebben het afgelopen jaar betaald voor online nieuws

Bron: Paying for News and the Limits of Subscription door Richard Fletcher, Senior Research Fellow, Reuters Institute.